Recenzje

Biennale Architektury w Wenecji: geologia i roboty

„Intelligens. Naturalne. Sztuczne. Wspólne” – to hasło przewodnie tegorocznej, 19. Międzynarodowej Wystawy Architektury w Wenecji. Okazuje się, że w XXI wieku patrząc w przyszłość możemy dużo czerpać z przeszłości…

Wywiady

Elżbieta Dzikowska. Tu byłam

O świadomym podróżowaniu, kolekcjonerstwie, słabości do biżuterii, przyjaźniach z artystami i apetycie na życie opowiada podróżniczka i dziennikarka Elżbieta Dzikowska. Rozmawia Łukasz Gazur

Artykuły

Amerykanin w Warszawie

W bibliotece Uniwersytetu Cornell w Ithace (stan Nowy Jork) można obejrzeć kolorowe zdjęcia socjalistycznej Warszawy. Fotografował ją od lat 50. John Reps (1921–2020), amerykański historyk urbanistyki i planowania miejskiego. W głównej mierze zajmował się miastami amerykańskimi, lecz nawet pobieżny przegląd kolekcji ponad 1300 skanów pokazuje, że często podróżował po Europie. Obok widoków z Warszawy mamy Kopenhagę, Sztokholm, Hagę, Amsterdam, Rotterdam, fińskie Espoo, ale też… Tychy…

Artykuły

Ziemiaństwu władza mówi stop. Tułowice

Dwór w Tułowicach nie od razu wyjawia swoje tajemnice. Ukryty w parku, osłonięty starodrzewem, od bramy po wschodniej stronie prezentuje się niczym skromna willa. Ale to tylko pozory! By dostrzec jego piękno, musimy podejść do budynku od ogrodu. Harmonijny i majestatyczny portyk południowy zachwyca i wynagradza trudy wędrówki…

Artykuły

Top 10 najmłodszych polskich zabytków

Czy zabytkiem może być tylko pokryta patyną wielowiekowa budowla? Kiedyś wiek obiektu miał większe niż dziś znaczenie przy wpisaniu go do rejestru zabytków. Współcześnie kryteria oceny są nieco szersze, a powodów do ochrony więcej. Najmłodszy polski zabytek powstał zaledwie kilkanaście lat temu. Zobaczmy, jakie jeszcze inne „młode” budynki zostały ostatnio objęte ochroną konserwatorską…

Artykuły

Włoska obscena

Hasło „pornografia” prawdopodobnie w pierwszej chwili kojarzy nam się nie z tak zwaną „sztuką wysoką”, ale ze współczesnym przemysłem dostarczania „treści tylko dla dorosłych”, często w formie filmów, być może także jeszcze fotografii. Tymczasem pornografia jest stara jak ludzkość, przy czym dawniej występowała głównie w formach, które dziś określamy właśnie jako dzieła sztuki: były to obrazy i malowidła ścienne, rzeźby, a później także grafiki. Często wykonywane przez najbardziej szanowanych twórców i prezentujące wysoką klasę artystyczną…

Tłuczań: odsiecz ludzkiej dobroci

– Przez te lata ważna była współpraca, wiara, że się uda i nasza wytrwałość. Ta więź, która się stworzyła pomiędzy nami w Komitecie, to nasza siła. Gdyby ktoś pokazał nam naszą drogę, zanim wykonaliśmy pierwszy krok – nikt z nas by nie uwierzył, że się uda. Pomimo wszystkich trudności, jakie napotkaliśmy na naszym szlaku, zawsze nam się udaje, wszystkie trudności same się rozwiązują. Zaczęliśmy przecież od niczego, tyle udało się nam zrobić, a ile jeszcze przed nami! – stwierdza pani Teresa, Przewodnicząca Komitetu Ratowania Kościółka w Tłuczani…

Jubiler: centrala złota

„Nie mamy obrączek, bo nie sposób dostać w Polsce złota. W końcu pewna znajoma daje mi w prezencie swoje stare obrączki” – Roma Ligocka zapamiętała ślub z 1965 roku. Czy to figle pamięci? Przecież państwowe przedsiębiorstwo Jubiler zaopatrywało obywateli w obrączki – dobro strategiczne w kraju, którego powojenny wyż demograficzny właśnie budował swoje związki…

Galerie

Spirala historii na Wawelu

Na Wawelu historia nieustannie ożywa. Wystawa “Miasteczko wawelskie” w Małej Baszcie to wyjątkowa podróż w czasie, bo przypomina czasy, w które dziś trudno uwierzyć – czyli moment, gdy wzgórze pełne było mieszkańców. Ekspozycja przywraca bowiem pamięć o nieistniejącym już osiedlu, które przez…

Dwunastu wspaniałych i brama z wydmuszek

Zwyczaj Krzyżoków w Borkach Małych polega na tworzeniu bramy wielkanocnej z kilku tysięcy skorup jaj. Budowa trwa przez okres Wielkiego Postu – w finale, w noc w Wielką Sobotę twórcy wieszają ją w centrum wsi. Następnie Dwunastu Kawalerów rusza w pieszy obchód pól uprawnych. Muszą zdążyć przed wschodem słońca w Niedzielę Wielkanocną…

Synagoga wśród najbardziej zagrożonych

Ogłoszono Listę 7 Najbardziej Zagrożonych Zabytków i Obiektów Dziedzictwa Kulturowego w Europie na 2025 r. Jest wśród nich budowla z Polski. Chodzi o synagogę w Orli będącą jednym z najważniejszych budynków synagogalnych w Polsce, który przetrwał II wojnę światową. Powstała…

Wywiady

NieWĄSkie spojrzenie. Niepolskie polonica

Co decyduje o tym, że jakieś dzieło sztuki czy obiekt kolekcjonerski możemy określić jako „polonik”? „W szerszym znaczeniu polonikami określa się całość przedmiotów mających związek z szeroko pojętą kulturą materialną bądź duchową narodu polskiego. Termin używany jest także w muzeach na określenie zabytkowych artefaktów związanych z polską kulturą”…

Celebrowanie dziedzictwa technicznego

Dolny Śląsk bez wątpienia może pochwalić się największą liczbą zabytków w Polsce, zarówno tych nieruchomych, jak i ruchomych. Dodając do tego Górny Śląsk oraz Śląsk Opolski otrzymamy oszołamiający wynik 17059 zabytków nieruchomych, 2991 zabytków archeologicznych, 37 pomniki historii oraz 4…

Wawel? To brzmi rysunkowo

Z Marcinem Maciejowskim, artystą, o jego książce „Rysunki wawelskie”, porównaniach do Matejki, poszukiwaniu „współczesnych rymów” do historii i o tym, kto dziś mógłby pozować Dunikowskiemu do słynnych głów – rozmawia Łukasz Gazur

Recenzje

Zupełnie gdzie indziej

Niby wszystko się zgadza. Selekcja prac pozwoliła bowiem na wskazania artystycznie – w większości przynajmniej – udane. Reprezentacja polskich artystów wręcz może zachwycać, a momentami nawet przyćmić brytyjskich odpowiedników. Problem zaczyna się, gdy zapytamy, o czym właściwie opowiada prezentacja w Muzeum Sztuki w Łodzi. Trudno uciec od wrażenia, że nie do końca nawet wie kurator. A w tytule „St Ives i gdzie indziej” ten drugi człon ewidentnie wybija się na plan pierwszy…