Pomniki Historii

Dobra Pani – jak jeszcze wiele lat po śmierci nazywano Mariannę w jej dobrach – choć prywatnie przeżyła niewiele szczęśliwych lat, dzięki swojej przedsiębiorczości należy do grona najniezwyklejszych kobiet XIX wieku. Zainicjowała budowę największego w Europie kompleksu pałacowego schyłku romantyzmu,...

Jadący w kierunku Zakopanego pociąg wyraźnie zwalnia, lecz pasażerów to nie irytuje. Jest sobota, początek lata – większość z nich podróżuje już którąś godzinę, jest zmęczona długą jazdą. Ale po minięciu stacji „Kalwaria Zebrzydowska–Lanckorona” nawet znudzone dzieci wyglądają przez okna. Skład wjeżdża...

Kiedy w 1654 roku dokonywano inwentaryzacji kościoła w Żórawinie przed zwróceniem go katolikom po wojnie trzydziestoletniej komisja biskupia była zachwycona, ponieważ nie widzieli dotąd tak pięknie, podług reguł sztuki i według porządku, zbudowanej świątyni, której bogactwo pióro zaledwie było w...

Klasztor męski św. Onufrego w Jabłecznej jest jednym z niewielu w granicach Polski prawosławnych ośrodków, który po 1596 roku nie przyjął postanowień Unii Brzeskiej. Tym samym, nieprzerwanie od ponad 500 lat tj. od początków jego istnienia do dziś, jabłeczyńscy mnisi...

Najstarsza na świecie (i wciąż działająca) kopalnia ropy naftowej mieści się w niewielkiej podkarpackiej wsi. Zastosowanie oleju skalnego (petroleum) było zagadką, którą ludzkość starała się rozwikłać już od czasów starożytnych. Stefan Falimirz, szesnastowieczny botanik i lekarz, pisał w traktacie “O...

Przemierzając urokliwe, senne uliczki Mogiły, przy których zachowało się jeszcze wiele starych, drewnianych chałup, prowadzące do potężnego, średniowiecznego opactwa cystersów, łatwo zapomnieć, że jesteśmy w sercu krakowskiej Nowej Huty, pomiędzy kolosalnym kombinatem metalurgicznym a założonym na potrzeby jego pracowników idealnym...

Na zamkowym krużganku, tuż nad wejściem do dawnego mieszkania administratora dóbr kapitulnych, widnieje niepozorna tablica. Niepozorna nie ze względu na swoje wymiary – ma długość około siedmiu metrów – ale raczej ze względu na daleki od ideału stan zachowania i...

Do kopca Kościuszki mam stosunek osobisty: nieopodal ulicy, przy której mieszkam, równolegle do niej, ciągnie się ulica Piłsudskiego. Kończy się tuż przed krakowskimi Błoniami, wielką, niespodziewaną w centrum miasta łąką, którą niegdyś zalewała odnoga rzeki Rudawy, Nieciecza (rzeka o tyle...

W Kraków wchodziłem wielokrotnie. Pierwszy raz nieświadomie, jako dziecko, zapamiętałem huk i dzwonienie tramwajów, które mnie przerażały, tak bardzo były obce. Potem były jakieś wycieczki, studia, pierwsze wynajęte mieszkanie, i to, co wydawało się niedosięgłe i dalekie, w pewnym sensie...

Przed I wojną światową Austriacy obwarowali Przemyśl, tworząc ogromną twierdzę pierścieniową na jego przedpolach. Fortyfikacje otaczały miasto podwójnym pierścieniem fortów, w ich budowie i uzbrojeniu wykorzystano najnowsze osiągnięcia ówczesnej techniki wojskowej. Umocnienia wokół Przemyśla są znakomitym przykładem rozwoju tzw. austriackiej...

Liczące niemal 800 lat opactwo w Czerwińsku od zarania swego istnienia odgrywało doniosłą rolę w historii Polski, stając się miejscem ważnych negocjacji, a przede wszystkim modlitw – w tym próśb o zwycięstwo i podziękowań za wiktorię odniesioną na polach Grunwaldu...

Zamość dziś jest miastem na prawach powiatu, położonym na Wyżynie Lubelskiej, w województwie lubelskim, w sąsiedztwie malowniczej krainy Roztocze. Jego historyczna część w 1994 r. została uznana za Pomnik Historii, a dwa lata wcześniej zamojskie Stare Miasto i otaczające je...