urbanistyka

Top 10 najmłodszych polskich zabytków

Czy zabytkiem może być tylko pokryta patyną wielowiekowa budowla? Kiedyś wiek obiektu miał większe niż dziś znaczenie przy wpisaniu go do rejestru zabytków. Współcześnie kryteria oceny są nieco szersze, a powodów do ochrony więcej. Najmłodszy polski zabytek powstał zaledwie kilkanaście lat temu. Zobaczmy, jakie jeszcze inne „młode” budynki zostały ostatnio objęte ochroną konserwatorską...

Analogia jako podstawa rekonstrukcji?

W ostatnim czasie wracają pomysły odbudowy różnych obiektów historycznych: zamków, pałaców, kościołów itd. Odbudowa oznacza oczywiście, tak jak się ją zwykle rozumie, powrót do formy, jaką ów budynek miał przed jego zniszczeniem. O ile w przypadku budowli relatywnie młodych sprawa wydaje się oczywista - są przecież fotografie, stare projekty czy inne rysunki - o tyle w przypadku zamków sytuacja jest, delikatnie mówiąc, nieco bardziej skomplikowana...

Zaklęte rewiry

„Nieubłagana proza życia w postaci brudnej karczmy żydowskiej stanęła mi przed oczyma. Wtłoczyliśmy się z powozem w wąską sień zajazdu na rynku, gdzie nam dano »wielką salę« […]. W »sali« nie było nic, prócz starego, krzywego bilardu z potarganym, niegdyś zapewne zielonym, suknem. Przyniesiono dwa brudne stołki i siano na posłanie. […] Leżąc wszyscy pokotem na ziemi […], usnęliśmy rychło. Obudziło mnie po chwili nie tylko głośne chrapanie kuzynki, lecz także jakieś mrowie, przebiegające po ciele. Zapaliwszy świecę, spostrzegłam z przerażeniem, że dopadło mnie czarne robactwo...

Inżynieryjne dzieła sztuki przerzucone przez Wisłę

Światkiem rewolucji przemysłowej stało się również pradawne miasteczko Tczew, położone na Pomorzu Gdańskim, nieopodal Malborka. To tutaj w drugiej połowie XIX wieku wybudowano dwa mosty: drogowy oraz kolejowy, które były świadkami burzliwej historii miasta. Mosty - mimo licznych przebudów i napraw - przetrwały do naszych czasów i stanowią swojego rodzaju symbol opisywanej rewolucji, a zarazem trwały element krajobrazu dolnej Wisły.

Okręty z cegły i cementu na lądzie

Rok 1983 zaczął się w Gdyni od sztormów. Wiało przez prawie cały styczeń, w niektóre dni siła wiatru dochodziła do 12 stopni w skali Beauforta. Służby miejskie liczyły powalone drzewa i zerwane dachy, rybacy – straty (nie mogły wypływać kutry), port pracował z przerwami. Lato było upalne, straty liczyli zmęczeni suszą rolnicy. W listopadzie spadł śnieg, w święta pogoda była kapryśna. W grudniu marynarze przywieźli, nie licząc tego, czego nie zgłosili do oclenia, towary warte 84 milionów złotych: kawę, herbatę, czekoladę, dużo żywności, dżinsy, kożuchy, rajstopy, gumę do żucia i inne rzeczy. Szczęśliwie, bo w handlu trudności, z powodu braku masła popularna cukiernia Delicje wstrzymała zamówienia na torty...

Odbudować nieodbudowane?

Konferencja naukowa „Odbudować nieodbudowane. Problematyka odbudowy i rekonstrukcji w świetle współczesnych wyzwań”, odbywająca się w dniach 20 i 21 września 2023 roku w Warszawie, skupia się na szeroko pojętym temacie rekonstrukcji obiektów o znaczeniu historycznym. Dramatyczne wydarzenia XX wieku zmiotły...

Szyb pierwszej windy w Warszawie

Podstawowym wyzwaniem dla uczestników konkursu na odbudowę jest to, by w historycznej bryle ikonicznych niegdyś budynków – pałacu Saskiego i Brühla – pomieścić wnętrza dostosowane do nowych funkcji obiektów: biurowych, reprezentacyjnych i tych z bogatą ofertą kulturalną – mówi Jan Edmund Kowalski, prezes zarządu Pałac Saski Sp. z.o.