historia

W 1580 r. ówcześni lekarze w ramach eksperymentu podali truciznę dwóm psom oraz jednemu skazańcowi - a następnie glinę śląską jako antidotum. Wszyscy mieli próbę przeżyć...

Prof. Norman Davies został ogłoszony Człowiekiem Roku „Gazety Wyborczej”. Z tej okazji przypominamy wywiad z uczonym o Galicji, opublikowany na naszych łamach...

Krytycy sztuki i architekci uwielbiają modernizm, ale turyści i mieszkańcy miast są innego zdania. W miejsce zburzonych starówek chcą ich replik. Czy słusznie? Sprawdźcie w Szczecinie i Frankfurcie nad Menem...

Mimo, że to opowieść o dziewczynie bez imienia, to zacząć trzeba od księcia, bo to on jest kreatorem i narratorem tej historii. Hermana von Pückler-Muskau to nie tylko twórca parków – parkomaniak, jak sam siebie nazywał, ale także poczytny autor listów i wspomnień z jego licznych podróży...

Trudno go przeoczyć i niełatwo docenić. Wrocławski wieżowiec Miejskiej Kasy Oszczędności zbliża się do setki, a wciąż szokuje swoim rozmiarem i nowoczesnością radykalnie kontrastującymi z otoczeniem Rynku, przy którym stoi. Niedługo znów będzie o nim głośno, bo zmienił właściciela...

Stał się ekspertem od Stoczni Gdańskiej – choć samozwańczym i niechcianym, to ostatecznie takim, który uratował wiele stoczniowych budynków. Jeśli nie fizycznie, to przynajmniej fotografując je, ocalił od zapomnienia. Z Michałem Szlagą rozmawia Bartosz Klimas...

O bezcennym zbiorze wiedzy o życiu i zagładzie Żydów opowiada autorka książki „Radość Soboty. Archiwum życia i śmierci”, Marta Grzywacz...

Przedwojenne kino kojarzy się z pociesznymi gagami, szlagierami śpiewanymi przez lata czy gwiazdami o przeciągłych spojrzeniach. Dokument Veiela zmienia naszą perspektywę i zmusza nas do skonfrontowania się z brutalnym pytaniem: ile krzywdy mogły wyrządzić stare filmy?

W bibliotece Uniwersytetu Cornell w Ithace (stan Nowy Jork) można obejrzeć kolorowe zdjęcia socjalistycznej Warszawy. Fotografował ją od lat 50. John Reps (1921–2020), amerykański historyk urbanistyki i planowania miejskiego. W głównej mierze zajmował się miastami amerykańskimi, lecz nawet pobieżny przegląd kolekcji ponad 1300 skanów pokazuje, że często podróżował po Europie. Obok widoków z Warszawy mamy Kopenhagę, Sztokholm, Hagę, Amsterdam, Rotterdam, fińskie Espoo, ale też… Tychy...

Dwór w Tułowicach nie od razu wyjawia swoje tajemnice. Ukryty w parku, osłonięty starodrzewem, od bramy po wschodniej stronie prezentuje się niczym skromna willa. Ale to tylko pozory! By dostrzec jego piękno, musimy podejść do budynku od ogrodu. Harmonijny i majestatyczny portyk południowy zachwyca i wynagradza trudy wędrówki...

W centrum Warszawy, trochę ukryty, stoi budynek Żydowskiego Instytutu Historycznego – świadek Zagłady i prężny ośrodek naukowy. W księgarni ŻIH-u jedną ścianę zajmuje powiększona, przedwojenna pocztówka. Przedstawia imponujący gmach Wielkiej Synagogi na Tłomackiem, zaś po jego lewej stronie siedzibę Głównej Biblioteki Judaistycznej i Instytutu Nauk Judaistycznych, pierwszej wyższej szkoły judaistycznej na terenach polskich. Przed budynkami rozciąga się elegancki plac z zielenią. To wspomnienie świata, którego już nie ma...

Nie wiadomo, czy lira korbowa przetrwałaby w polskiej tradycji muzycznej, gdyby nie jeden uparty chłopak z Haczowa na Podkarpaciu. Stanisław, rocznik 1927, urodził się jako dziesiąte, przedostatnie dziecko w muzykalnej rodzinie Wyżykowskich. Choć trudno w to uwierzyć, rodzice mojego rozmówcy prowadzili gospodarstwo jeszcze pod austriackim zaborem. A właśnie w Galicji i na wschodnich rubieżach przyszłej niepodległej Rzeczypospolitej najdłużej zachowała się lira korbowa, początkowo znana w średniowiecznej Francji i Hiszpanii pod nazwą organistrum...