sztuka

Władysław Hasior wrócił do sal wystawowych, a jego twórczość ponownie przyciąga publiczność. Dlaczego artysta, niegdyś niezwykle popularny, a potem zepchnięty na margines, wzbudza teraz tak duże zainteresowanie?

Latem 1893 roku, po długiej nieobecności na ziemiach polskich, Aleksander Gierymski odwiedza Galicję. Zapewne wśród swoich licznych podróży wcale nie wziąłby pod uwagę wizyty w podkrakowskich Bronowicach, gdyby nie zaproszenie dobrego znajomego jeszcze z czasów studiów w monachijskiej akademii, ożenionego z córką miejscowego gospodarza, Włodzimierza Tetmajera...

O tropieniu prawdy dot. średniowiecznych relikwii głów owiniętych warstwami kunsztownych, drogocennych tkanin opowiadają: ks. prof. Janusz Nowiński, historyk sztuki, kustosz zabytków dawnego opactwa w Lądzie, i prof. Przemysław Mrozowski, historyk sztuki i heraldyk...

Granitowe „menhiry” i mury z nieobrobionego kamienia sprawiają wrażenie ruin jakiejś upadłej cywilizacji. Z drugiej strony wciąż czytelne są tu wolnomularskie metafory – o założeniu pałacowo-pakowym w Dylewie mówi Piotr Hardecki, kierownik Pracowni Projektowo-Badawczej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej...

„Pawiem narodów i papugą” nazwał Polskę Juliusz Słowacki. Cóż jednak złego w korzystaniu – często twórczym! – z dokonań innych, szczególnie na polu sztuki tak technicznym jak architektura? Patrzmy, jak Polacy ściągali od Włochów, Francuzów czy Holendrów, i podziwiajmy ich dzieła!

Więc jeszcze raz od początku: Julius August Schönborn, urodzony w 1801 roku w Międzyrzeczu, ówczesnym Meseritz, zmarły w 1857 roku w Starym Zdroju, ówczesnym Altwasser, dziś wchłoniętej przez Wałbrzych, nauczyciel, archeolog, orientalista, filolog klasyczny, został odkrywcą zabytków antycznej Licji na terenie południowej Turcji. Wspólnie z dr. z Hermannem Loewem i Heinrichem Kieperem, kartografem i wydawcą map, 20 grudnia 1841 roku odkryli ślady osiedla w Trysie (Gjölbaschi), gdzie natrafili na bogato zdobione sarkofagi w grobie miejscowego władcy i herosa (heroonie)...

Wszystkich, którzy spodziewali się, że ekscytujące życie Augusta Zamoyskiego zostało w końcu zekranizowane, „7 różnych rzeźb” rozczaruje. Za to wszyscy, którzy lubią nieoczywiste gry ze sztuką, powinni być tym filmem usatysfakcjonowani...

Przedwojenne kino kojarzy się z pociesznymi gagami, szlagierami śpiewanymi przez lata czy gwiazdami o przeciągłych spojrzeniach. Dokument Veiela zmienia naszą perspektywę i zmusza nas do skonfrontowania się z brutalnym pytaniem: ile krzywdy mogły wyrządzić stare filmy?

Nie wiadomo, czy lira korbowa przetrwałaby w polskiej tradycji muzycznej, gdyby nie jeden uparty chłopak z Haczowa na Podkarpaciu. Stanisław, rocznik 1927, urodził się jako dziesiąte, przedostatnie dziecko w muzykalnej rodzinie Wyżykowskich. Choć trudno w to uwierzyć, rodzice mojego rozmówcy prowadzili gospodarstwo jeszcze pod austriackim zaborem. A właśnie w Galicji i na wschodnich rubieżach przyszłej niepodległej Rzeczypospolitej najdłużej zachowała się lira korbowa, początkowo znana w średniowiecznej Francji i Hiszpanii pod nazwą organistrum...

Co decyduje o tym, że jakieś dzieło sztuki czy obiekt kolekcjonerski możemy określić jako „polonik”? „W szerszym znaczeniu polonikami określa się całość przedmiotów mających związek z szeroko pojętą kulturą materialną bądź duchową narodu polskiego. Termin używany jest także w muzeach na określenie zabytkowych artefaktów związanych z polską kulturą”...

To Zofia Rydet, jakiej większość nie zna. MuFo bowiem wyciągnęło surrealistkę z cienia socjolożki...

Malarstwo na szkle to sztuka, która w Polsce ma długą i bogatą tradycję. Choć dziś często kojarzona jest z ludowymi obrazami o charakterze dewocyjnym, jej korzenie sięgają znacznie głębiej. Już w średniowieczu zdobione szkło pojawiało się w kościołach, a w...