Anna Cymer

W wyniku burzliwych dziejów, targających naszym regionem wojen, najazdów, rabunków czy działań zaborców Polska utraciła wiele cennych zabytków. Szczególnie często ofiarami wrogów stawały się obiekty świeckie. Dlatego niezwykłe artystyczne realizacje z dawnych epok łatwiej dziś znaleźć w świątyniach...

Już w pierwszych latach XX wieku, na samym początku swojej zawodowej drogi, amerykański pedagog John Rice stał się zdecydowanym krytykiem amerykańskiego systemu edukacji, a jednocześnie orędownikiem liberalizacji sposobu nauczania i akademickiej wolności. Na różnych uczelniach, z którymi był związany, próbował wdrażać rozwiązania poluzowujące rygor tradycyjnej szkoły, zwykle jednak bez skutku. Po kolejnej tego typu klęsce i wydaleniu z uchodzącego za bardzo liberalny Rollins College na Florydzie Rice wraz z grupą współpracowników i studentów przeniósł się się do Black Mountain w Północnej Karolinie – tam w 1933 roku założyli własną szkołę...

Elewacje budynku wykonano z kamienia, przez co stały się zamkowo masywne, jednak konstrukcja obiektu powstała z nowoczesnego żelbetu. Modernizm przegrał z naturą jedynie w kwestii dachów... Rezydencja Prezydenta RP – Zamek w Wiśle.

Egipska wyprawa Napoleona (i zagrabione przez ną skarby) oraz odkrycie grobu Tutanchamona w 1922 r. przyniosły Europie dwie fale mody na sztukę znad Nilu. Polacy mieli w tym czasie inne sprawy na głowie, co nie znaczy, że niektórzy z nich nie ulegli tej fascynacji...

Znamy Stare Miasto w Toruniu, ale czasami warto wyjść poza nie, by odkryć piękno XIX-wiecznej architektury. Znamy florenckie pałace, ale czasami warto ich też poszukać w... Warszawie.

„Pawiem narodów i papugą” nazwał Polskę Juliusz Słowacki. Cóż jednak złego w korzystaniu – często twórczym! – z dokonań innych, szczególnie na polu sztuki tak technicznym jak architektura? Patrzmy, jak Polacy ściągali od Włochów, Francuzów czy Holendrów, i podziwiajmy ich dzieła!

Krytycy sztuki i architekci uwielbiają modernizm, ale turyści i mieszkańcy miast są innego zdania. W miejsce zburzonych starówek chcą ich replik. Czy słusznie? Sprawdźcie w Szczecinie i Frankfurcie nad Menem...

Doświadczenia wojenne naznaczyły Polskę na długie lata i dotknęły bardzo wielu dziedzin. Jednym z zagadnień, które uformowało się w obliczu tużpowojennych realiów, jest stosunek do zabytków – ich odbudowy, renowacji, modernizacji, ochrony, restytucji...

O petersburskich elitach i akademii, stylu narodowym, pechowej urbanistyce i nietypowym klasycyzmie mówi prof. Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk, autorka monografii pt. „Marian Lalewicz. Architekt petersbursko-warszawski”...

Wiele miast jest określanych „Wenecją północy”, ale wciąż niewiele osób wie, że mianem tym może się poszczycić również Bydgoszcz. Śląskie bloki w kształcie kukurydzy czy założenie urbanistyczne centrum Gdyni, gdy porównamy je z podobnymi realizacjami w USA i na Bliskim Wschodzie, są najlepszym dowodem na to, że nawet tak biedne kraje jak II RP i PRL, jeśli chodzi o architekturę, potrafiły trzymać rękę na pulsie...

Wiele polskich zabytków ma za sobą burzliwe losy, przebudowy, odbudowy, zmiany stylów. Sporo z historycznych budynków bywało też inspiracją dla późniejszych projektów. Rezydencja w Baranowie Sandomierskim pokazuje, że wzniesiony przed wiekami gmach może oddziaływać na architekturę bardzo długo...

Choć granica między inspiracją a plagiatem bywa cienka, w architekturze przenikanie się wzorów, zapożyczenia i nawiązania są czymś naturalnym i powszechnym. To dlatego w różnych epokach i krajach nietrudno o obiekty na wiele sposobów wchodzące z sobą w dialog...