urbanistyka

W 1914 roku w mieście Alfeld w Dolnej Saksonii otwarto fabrykę prawideł do butów Fagus. Zespół przemysłowych zabudowań, obiekty produkcyjne i biurowe zaprojektowali trzy lata wcześniej dwaj architekci: 28-letni berlińczyk Walter Gropius i dwa lata starszy Adolf Meyer. Zlecający projekt...

Na dobrą sprawę można by przejechać przez Zator – niewielkie miasteczko o bogatej historii, usytuowane między Oświęcimiem, Wadowicami a Krakowem – nie zauważywszy nawet, że znajduje się tu zamek, który w miarę upływu czasu przekształcił się właściwie w pałac. Tylko ktoś uważny, idąc z rynku w kierunku średniowiecznej kolegiaty, po prawej stronie dostrzeże neogotycką, ceglaną bramę z dekoracyjnymi blankami...

Autorzy kryminałów wprost uwielbiają opuszczone zamczyska, ciemne uliczki owianych złą sławą dzielnic miast (a najlepiej miasteczek, bo im bardziej kameralnie, tym groźniej) albo wysyłają swoich bohaterów na poszukiwanie zagrabionych dzieł sztuki. Dowodów miłości do architektury w literaturze kryminalnej tudzież sensacyjnej znajdziemy bez liku, zostawmy to więc amatorom mocnych wrażeń...

Gdy w 1822 roku Henryk Marconi przybył z Italii do Polski na zaproszenie gen. Ludwika Michała Paca, nie mógł nawet przypuszczać, że w zimnym północnym kraju nie tylko osiądzie na stałe, lecz także stworzy w nim dynastię artystów: architektów, rzeźbiarzy, malarzy. Z Polską związał swoją karierę, życie rodzinne i nie opuścił jej w ciężkich czasach po klęsce powstania listopadowego...

Tramwajem jadą aż do pętli, stamtąd jeszcze kawałek na piechotę. Może redaktor Wacowska i redaktor Goskrzyński pomstują na naczelnego, który kazał im jechać po „mocny materiał” na koniec stolicy, a może nie, bo dzień jest ciepły, przyjemny, jak tylko wrześniowe dni potrafią. Zresztą, kwadrans spaceru nie mija, gdy już są u celu. Wita ich głos z radiowęzła: „oszczędzaj czas i materiał” i brama przystrojona gałązkami. Za bramą rośnie osiedle, ale nie zwyczajne. To osiedle jak z marzeń architekta i urbanisty. Obu ogarniętych szaleństwem...

Wczesną jesienią 2023 roku przed siedzibą łódzkiego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji ustawiła się kolejka. Najprawdziwsza, z komitetem kolejkowym i numerkami. Kolejka stanęła w efekcie informacji, jaka napłynęła z wodociągów. Z okazji 600-lecia nadania Łodzi praw miejskich – oraz okresowych prac...

Relacje starej i nowej architektury w pierwszych dwóch dekadach powojennej Polski są jak z dobrego kryminału. Bohaterowie udają kogo innego, wygląd nie zgadza się z metryką, prawdziwa przeszłość bywa ukrywana. Z jednej strony historyzujące imitacje i kamuflaże, a z drugiej – nowoczesna ostentacja. Na dokładkę coś ze science fiction: wielokrotne zaginanie czasoprzestrzeni...

Historia, którą chcę opowiedzieć, została już przetłumaczona na język angielski, francuski, niemiecki, hiszpański i włoski. I choć ci, którzy mieli w niej swój udział, dawno odeszli, to wciąż – szczególnie gdy toczy się wojna, a dziedzictwo Ukrainy jest regularnie niszczone...

Drewno jest materiałem bardzo trwałym i wbrew pozorom może wytrzymać czas liczony w tysiącleciach. Dzisiaj norma budowalna dla konstrukcji drewnianych to 50 lat, a kościoły w Haczowie czy Domaradzu dobiegają sześciuset i mają się dobrze – tłumaczy Piotr Łopatkiewicz, historyk...

Nowa architektura w zabytkowym otoczeniu budzi często kontrowersje, niekiedy niechęć lub wrogość przeciętnego odbiorcy. Rażący wielu kontrast jest dziedzictwem funkcjonalistycznej rewolucji sprzed stulecia. Odpowiedzią na niego bywa zatem konserwatywna mimikra. Między tymi biegunami jest jednak wiele interesujących stadiów pośrednich. Zwykły...

Przyjrzyjmy się miastu z pewnego dystansu. Niespełna dziesięć kilometrów dzieli Jarosław od Pełkiń. To tu z Sieniawy, do Pałacu Czartoryskich, trafiło szesnaście skrzyń z największymi skarbami słynnej kolekcji Familii. Po krótkim czasie zrabowali je hitlerowcy. Kilka tygodni wcześniej, w sierpniu...

Pomysł odwiedzania przedwojennych sklepów i innych miejsc użyteczności publicznej, utrwalania ich na zdjęciach i planowany w przyszłym roku albumowy przewodnik po nich powstał dzięki pojawieniu się w moim życiu stareńkiej przestrzeni w Szczecinie oraz dzięki wizycie w podobnym miejscu w...