Zabytkowy kościół we wsi Klępsk na północ od Zielonej Góry kryje niezwykły skarb – bogatą polichromię, jakiej nigdzie indziej się nie spotka. Ściany i strop świątyni szczelnie pokrywają malowidła z XVI wieku, obejmujące blisko 120 scen figuralnych, czerpiących z Biblii, a osadzonych w duchowości protestanckiej.
Powstały w średniowieczu gotycki ołtarz pozostawili nienaruszony ewangelicy, a po II wojnie światowej z kolei katolicy zachowali cały wystrój kościoła.
Niepozorny kościół w Klępsku położonym w województwie lubuskim, 30 km na północ od Zielonej Góry, za Sulechowem, jest z zewnątrz podobny do innych (nielicznych) starych świątyń w tym regionie. Klępska świątynia jest jednak wyjątkowa – pomimo zmian w dobie reformacji zachowała obrys i kształt średniowiecznego kościółka, ale przede wszystkim przetrwał w niej ołtarz z czasów przedreformacyjnych, jak i piękne polichromie, którymi ewangelicy pokryli całe jej wnętrze.
Pierwszy kościół w Klępsku wybudowano w latach 1367–1377, na co wskazują badania architektury i drewna świątyni. W źródłach pisanych wzmianki o nim pojawiły się dopiero w 1421 r. Z tamtych czasów – siedziby katolickiej parafii – przetrwała gotycka nastawa ołtarzowa z przełomu XIV i XV w., choć w 1576 r., w dobie triumfów reformacji na tym terenie, świątynię przejęli ewangelicy.
Luteranie nie pozbyli się rzeźbionego tryptyku ołtarzowego z centralnie w nim umieszczoną figurą Madonny z Dzieciątkiem, pomimo że kult maryjny w protestantyzmie nie występuje i często w reformacyjnym zapale niszczono jego materialne przejawy. Reszta wyposażenia kościoła, jak i jego budulec uległy zmianie.
W 1581 r. konstrukcję zrębową zastąpiono szachulcowa (drewniany szkielet wypełniony cegła), zostawiając drewnianą zachodnią ścianę szczytową. Wnętrze ewangelicy zaczęli dostosowywać do swoich kanonów. Nawe obwiedziono galeriami wspartymi na kolumnach, pojawił się przedsionek ze schodami prowadzącymi na empory oraz murowana zakrystia. Ale przede wszystkim całe wnętrze zostało pokryte malowidłami, które stanowią „obrazkową” protestancką Biblię. Polichromie wskazują na prace kilku artystów, ale stanowią całość jednorodną stylistycznie i są spójnym teologicznie wykładem.
Na parapetach empor w otoczeniu ołtarza głównego znajdują się m.in. przedstawienia związane z Dekalogiem, stworzeniem Adama i Ewy, cudami Chrystusa, postaciami nawróconych grzeszników, personifikacjami zmysłów. Na stropach nawy i prezbiterium są wizerunki apostołów i proroków, personifikacje cnót chrześcijańskich. Na ścianie szczytowej prezbiterium widnieje scena Sadu Ostatecznego, a na wschodniej ścianie – Zwiastowania.
Do Ołtarza głównego z gotyckim tryptykiem, który jest przypuszczalnie dziełem Mistrza ołtarza z Gościszowic, w 1610 roku dodano predelle z przedstawieniem Ostatniej Wieczerzy, a w 1667 roku zwieńczono rzeźbioną scena Ukrzyżowania. Wśród najstarszych elementów wyposażenia są ponadto chrzcielnica z 1581 roku i ambona z 1614 roku, której dekoracje stanowią rzeźby przedstawiające Marcina Lutra i Filipa Melanchtona.
Z końca XVII wieku pochodzi loża kolatorska przy północnej ścianie nawy.
Jedynym nowszym akcentem jest loża ufundowana przez rodzinę von Philipsborn w latach 20. XX w., dekorowana modernistycznymi malowidłami ukazującymi Adama i Ewę w raju. Wieża kościelna została wybudowana w 1657 roku w miejscu wcześniejszej, zniszczonej w czasie wojny trzydziestoletniej.
Po cmentarzu założonym przy kościele w XIX w. pozostała tylko neogotycka kaplica grobowa von Philipsbornów z 1915 roku.
Gdy po II wojnie światowej kościółek ponownie znalazł się w rękach katolików, nie pozbawili go oni luterańskich naleciałości (w tym nie usunęli z ambony figur głównych przedstawicieli reformacji).
A tutejsi protestanci byli bardzo ortodoksyjni. W 1830 roku dekretem króla pruskiego weszły w życie nowe zasady liturgiczne, które napotkały opór wielu ewangelików. Represjonowani wierni z Klępska (ówcześnie Klemzig) ze swoim pastorem na czele i mieszkańcami kilku okolicznych wsi udali się w 1838 roku w podróż w nieznane. Po trwającym ponad cztery miesiące rejsie dopłynęli z Hamburga do Australii, w pobliże Adelajdy. Założoną przez siebie osadę nazwali Klemzig – dziś to dzielnica jednego z największych miast Australii.
Tekst pochodzi z książki „Pomniki Historii”, wydanej przez wydawnictwo AA, Kraków 2022.
Ciekawostka W kościele zamontowano innowacyjny system gaszenia pożarów z rozpylaniem mgły wodnej.
Na pewno znajdziecie coś dla siebie!
A gdyby tak przenieść się na chwilę do czasów średniowiecza i zobaczyć siebie jako prostą chrześcijankę… dziewczynę nieumiejącą pisać ani czytać, wsłuchującą się w obcobrzmiące łacińskie słowa wypowiadane przez kapłana niczym magiczne zaklęcia. Czy miałabym szansę cokolwiek z tego zrozumieć?...
Górująca w panoramie miasta, gotycka budowla o wspaniałym barokowym wystroju wnętrz ma najwyższą wieżę na Śląsku. Świątynia zarówno skalą, jakością architektury, jak i rangą artystyczną wyposażenia zaświadcza o dawnym znaczeniu i zamożności Świdnicy – niegdyś stolicy księstwa świdnicko-jaworskiego, miasta o silnych...
W mieście położonym w północno-wschodniej części województwa opolskiego znajduje się zabytek o niespotykanym kształcie, nazywany „oleską różą zaklętą w drewnie” – drewniany kościół odpustowy pw. św. Anny, którego dwie części zostały wzniesione w różnych stylach – gotyckim i barokowym, przypomina...
